J.A. (Hans) Hijman - De stem van de onderofficier

In januari 1988 zette adjudant Hijman zijn eerste stappen bij de Koninklijke Marine als marinier algemeen. Na het volgen van de eerste vakopleiding voor mariniers op de VGKAZ in Rotterdam werd hij geplaatst aan boord van Hr.Ms. Poolster. Hij was daar schutter op het 40mm kanon en verantwoordelijk voor het onderhoud van de kleine wapens. Na een jaar werd hij overgeplaatst naar de Whiskey compagnie. Na opheffing van de W-COY werd hij overgeplaatst naar de 11INFCIE van de 1AGGP en volgde hij opnieuw de berg- en wintertraining.

In 1992 werd de overstap gemaakt naar de vloot als matroos operationele dienst operaties en specialiseerde hij zich in onderzeebootbestrijding. Hij werd geplaatst aan boord van Hr.Ms. van Kinsbergen. Na de VVO in 1993 werd hij als OBTL aan boord van verschillende Standaard fregatten tot driemaal uitgezonden naar het voormalig Joegoslavië.

In 2001 volgde adjudant Hijman de opleiding tot NATO Air Controller. In die functie werd hij aan boord van Hr.Ms. van Speijk geplaatst maar viel ook in aan boord van verschillende andere M-FF. Prachtige tijd waarin de Lynx volop vloog en er ook nog de beschikking was over de P3C Orion. In 2004 volgde hij bij de luchtmacht in Nieuw Milligen de opleiding tot Luchtgevechtsleider (Fighter Controller). Na afloop van deze opleiding werd Hijman in eerste instantie als instructeur geplaatst op de afdeling Air Control van de Nederlands-Belgische Operationele School en vervolgens als Fighter Controller aan boord van Hr.Ms. Tromp. Met dit schip maakte Hijman in 2006-2007 de reis Global Enterprise. Een reis rond de wereld waarbij nabij Hawaii de nodige beproevingen werden gedaan met de SMART radar ten behoeve van Ballistic Missile Defense.

De walplaatsingen bracht Hijman voornamelijk door in de West, als korporaal (1998-2001) en sergeant-majoor (2008-2011). Tevens diende hij op bureau Operaties van de Commandant Zeemacht in het Caribisch gebied (CZMCARIB).

In 2011 werd adjudant Hijman bevorderd tot adjudant-onderofficier en begon aan zijn eerste functie als Chef der Equipage (CdE). Hijman werd geplaatst aan boord van Hr.Ms. Friesland (later natuurlijk Zr.Ms.) CdE was overigens een neventaak, officieel was het de functie van CCO-3. Na het voltooien van de Joint Tertiaire Vorming in 2014 werd Hijman als stafadjudant geplaatst bij Sea Training Command, eveneens in de functie van CdE. In 2017 volgde de functie van CdE CZMCARIB, op Curaçao.

Op 9 september 2021 werd Hijman aangesteld als Chef der Equipage CZSK en krijgsmachtdeel-adjudant van de Koninklijke Marine.

Interview met de Marine-adjudant 18 mei 2022

We ontmoeten Hans Hijman nadat hij ongeveer ¾ jaar bezig is met zijn functie als Marine-adjudant. Op de vraag hoe hij zijn functie ervaart geeft het als antwoord: “Mooi maar soms ook moeilijk, en wel om de balans te vinden tussen Chef der Equipage zijn van de Koninklijke Marine en de persoon Hans Hijman. Zeker in het begin was ik snel geneigd om Hans Hijman te zijn, een bevlogen, enthousiaste, emotionele en betrokken baas die het beste voorheeft met zijn mensen. En nu is betrokkenheid en bevlogenheid goed maar je kunt als Chef der Equipage niet altijd alles zeggen zoals je het uit je wilt zeggen en dat vind ik de moeilijke kant. Ik ben gezegend met een Admiraal die de onderofficier heel hoog het zitten en dat ook uitdraagt. Dus de positionering is geen probleem. Ik ben iemand die graag morgen die verandering wil zien en snap ook niet altijd dat we oeverloos over dingen kunnen discussiëren en dat we stapels papier kunnen produceren bij ogenschijnlijk eenvoudige dingen”.

Hans Hijman is ervan overtuigd dat hij zijn stafadjudanten nodig heeft in deze functie, hij geeft aan: “De dag nadat ik de functie als Marine-adjudant overgenomen had heb ik de stafadjudanten van CZSK een mail gestuurd met als boodschap dat ik het niet alleen kan, ik heb jullie allemaal nodig. Een van mijn voorgangers had als credo “alleen ga je sneller, samen kom je verder”. Ik ben van het samenwerken. Ik heb pas geleden een ‘benen op tafel overleg’ gehad met de AROOKM en een van de vragen daar was: ‘doen we de goede dingen en doen we de dingen goed’. Ik heb nu meer de indruk dat we met een stem spreken, ik roep elke keer dat het niet mijn overleg is maar dat we het samen doen. De kennis en kunde van diverse onderdelen krijg ik van de adjudant die namens die club in de AROOKM zit. Ik vind het niet lastig om mij kwetsbaar op te stellen, want ik kan het niet alleen”.

Waar is Hijman nu mee bezig?

“Ik ben vooral bezig met me in te zetten voor een fijne werk-, leer- en leefomgeving voor ons personeel. Dat men een fijne baan heeft en met plezier naar het werk komt. Daarnaast de positionering van de AROOKM. Het beeld wat heerste was niet zo positief. Wat levert die AROOKM nu eigenlijk op voor de equipage? We zijn begonnen dingen op papier te zetten, waar zijn we mee bezig, welke adviezen brengen we nu eigenlijk uit? Want dat is waarvoor we bestaan, advies uit brengen. En de vraag was ook waar blijven de adviezen die we uitbrengen? Ik ben bezig met een intranetpagina op de Marine-site waar men de adviezen kan terugvinden, want niets wat wij doen is geheim. Verder vind ik ook het vertrouwen krijgen van de achterban belangrijk. Je moet laten zien dat je er toe doet, dat je er voor hen bent. Als Marine-adjudant wil ik het vertrouwen van de Admiraal tot en met de matroos 3 hebben. Iedereen moet bij mij kunnen aankloppen met zijn/haar probleem”.

De functie van Marine-adjudant is een eindfunctie, en dat vind Hijman ook goed.

“Als je dit aan het einde van je carrière doet ben je gepokt en gemazeld in de organisatie. Je hebt de kennis, kunde en de ervaring door ruim 30 jaar in de organisatie te werken. Je kent de organisatie van binnenuit. Ik was pas in Australië en daar sprak ik mijn counterpart van de Zweedse marine en dat was een voormalig officier die afstand genomen had van zijn officiersrang en was Chef der Equipage van de Marine geworden. Ik heb daar geen beeld bij. Hoe kun je dan je functie goed uitoefenen als je zelf niet de onderofficiersrangen doorlopen hebt”.

Wat heeft Hijman op dit moment op zijn agenda staan?

“Waar we heel erg met bezig zijn is diversiteit en inclusiviteit. Ik geloof in diversiteit en ik geloof dat dat een team of organisatie sterker kan maken. Van belang is wel hoe je het doet en hoe je het inricht. Daar staat of valt het draagvlak mee. Verder zijn we bezig met hoe we mensen beter kunnen bereiken en binnenhalen maar ook het behouden van mensen. De uitstroom is nog steeds te hoog. De burgermaatschappij is heel aantrekkelijk. Ook denken we na over de bedrijfsvoering aan boord van de schepen, kunnen we deze slimmer inrichten nu wel zoveel vacatures hebben. De focus is nu wel op het personeel met name het welzijn van het personeel. We moeten een werkgever zijn waar de mensen zowel fysiek als sociaal veilig zijn”.

Als onderofficier naast de commandant is Hijman vaak bij de bezoeken die de Admiraal aflegt, zeker als er equipagezaken aan de orde komen. Als lid van de Admiraliteitsraad is Hijman aanwezig bij de vergaderingen. De beleving van deze vergaderingen geeft Hijman als volgt weer: “Het voelde inhet begin alsof je de linksachter van Kozakkenboys bent die bij Real Madrid het veld opgeduwd wordt om even een balletje mee te doen in de Champions League. Toen ik dat eens aanhaalde werd er direct opgemerkt dat ik wel 30 jaar bij de baas zat, de wereld rondgereisd. Men gaf toen aan dat wat ik zeg er wel degelijk toe doe. Ik heb niet het hoogste woord maar heb wel inbreng als dat nodig is. Er wordt regelmatig door de Admiraal gevraagd aan mij wat ‘de onderofficier’ er van denkt als iets op tafel komt”.

Op donderdag 25 januari 2024 droeg Hans Hijman zijn functie over aan Rene Heeringa. Tevens ging Hans op dezelfde dag met FLO.